دلا بسوز که سوز تو کارها بکند

در ادامه نکات و معانی ابیات گفته خواهد شد:

بیت نخست:

سوختن دل کنایه از رنج بردن و سختی کشیدن، همچنین می­توان به معنای شکستگی دل هم گرفت.

نیاز: نیایش، اظهار احتیاج، دعا.

معنا: ای دل رنج و سختی را تحمل کن و شکسته باش که همین دل شکستگی گره­گشا و کارساز تو خواهد بود، و راز نیاز نیم­شبی صدها بلا و گرفتاری را از تو دور خواهد کرد.

بیت دوم:

عتاب: خشم و ملامت آمیخته با ناز.

کرشمه: ناز و غمزه.

پری چهره: زیبارو.

معنا: خشم و ملامت آمیخته با ناز معشوق را عاشقانه تحمل کن، زیرا یک نگاه عاشقانه از جانب معشوق جبران صدها جور و جفا را خواهد کرد.

بیت سوم:

ملک: عالم ماده، عالم شهادت.

ملکوت: عالم غیب، عالم الهی.

حجاب: پرده.

جام جهان نما: جام جمشید، دل عارف

معنا: هرکس خدمت­گزار جام جهان نما باشد تمام حجاب­ها _ از عالم ماده تا عالم الهی _ برای او برداشته خواهد شد و اسرار الهی را مشاهده خواهد کرد.

بیت چهارم:

طبیب عشق: اضافه تشبیهی، عشق به طبیبی تشبیه شده است که کار او درمان کردن است.

مسیحا دم: آن­کسکه نفسی شفا بخش همچون حضرت عیسی دارد.

مشفق: دلسوز.

معنا: عشق، طبیبی است که هم دلسوز است و هم نفسش شفابخش، اما وقتی هیچگونه درد و نیازی در تو نمی­بیند چگونه تو را درمان کند.

بیت پنجم:

کار به خدا انداختن: کار را به خدا سپردن و واگذار کردن.

مدعی: ادعا کننده، کسی که تنها لاف می­زند.

معنا: تو کارها را به خدا واگذار کن و دلت خوش باشد؛ چرا که اگر مدعی لاف زن به تو رحم نکند، خداوند قطعا رحیم و مهربان است.

بیت ششم:

بخت خفته: بخت و اقبال نامساعد.

بود که: امید است که.

بیدار: ایهام دارد: شب زنده دار و دل زنده.

فاتحه صبح: هنگام دمیدن صبح.

معنا: از بخت و اقبال نامساعد آزرده­ام، امید است که انسان بیدار دل شب زنده داری در هنگام صبح دعایی در حق من بکند.

بیت هفتم:

بو: ایهام تناسب؛ معنای اول: نشان و اثر، معنای دوم: رایحه.

معنا: حافظ در غم دوری معشوق سوخت و هیچگونه نشانی از معشوق پیدا نکرد، شاید باد صبا او را به این بخت و اقبال( بوییدن عطر دلاویز معشوق) برساند.