حقیقتا یکی از دلخوشی‌های من در زندگی خواندن شاهنامه و زمزمه کردن شعر فردوسی است، جدا از اینکه همه شعرهای موجود در شاهنامه عظمت و شکوه خاصی دارند، اما بعضی از بیت‌های این اثر گرانقدر گیرایی و کششی بیشتر برای من همواره داشته است؛ شعرهایی که فردوسی در آن شروع به پند و اندرز می‌کند که به طور معمول در انتهای داستان‌ها اتفاق می‌افتد یا بیت‌ها و شعرهایی که در آن توصیف می‌کند؛ از توصیف بهار و زیبارو گرفته تا وصف صحنه‌های رزم و بزم.
در این صفحه قصد دارم شعرها و بیت‌هایی از شاهنامه فردوسی را که از آن لذت برده‌ام با شما قسمت کنم؛ امید که مورد پسند شما نیز واقع شود.
چنانچه شما نیز از بیت‌ها یا شعرهایی از فردوسی لذت برده‌اید می‌توانید در بخش نظرات برای بنده ارسال کنید تا در سایت قرار دهم.
گفتار اندر ستایش خرد
کــنــون ای خـــردمـنـد ارج خـــرد
بــدیــن جـایـگه گـفـتـن اندر خورد
خــرد بـهتـر از هـر چــه ایــزدت داد
سـتــایــش خـــرد را بــه از راه داد
خــرد رهـنـمـای و خـــرد دلگـشـای
خــرد دست گیـــرد به هــر دو سرای
ازو شـادمـانـی و زویــت غـمـیـست
وُ زویـــت فــزونی و هـم زو کمیست
خــرد تـیـــره و مـــرد روشــن روان
نـبـاشـد هـمـی شـادمـان یـک زمان
چـه گـفـت آن سـَخُـنگوی مرد از خرد
کـــه دانـــا ز گـــفـتــار او بـَـرخورد:
کسـی کـــو خــرد را نـدارد ز پـیـش
دلـش گــردد از کـرده‌ی خـویش ریش
هُـشــیـوار دیـــوانــه خــوانــد وُرا
هــمـان خـویــش بـیـگانـه داند وُرا
ازویــی بــه هـر دو ســرای ارجـمنـد
گـسـسـته خــرد پـــای دارد به بـنـد
خــرد چـشـم جـان ست چون بنگری
کــه بـی‌چـشـم شـادان جهان نسپَری
نـُخُـسـت آفـریـنـش خــرد را شناس
نـگـهـبـان جـان سـت و آن سـه پاس
سه پاس تو چشم ست وگوش و زبان
کـزین سـه رسـد نـیـک و بد بی‌گمان
خـرد را و جــان را کــه دانــد سُتـود
وُ گــر مـن سـتـایــم کـه یـارد شُنود
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
ازین پس بگو کـافـرینـش چــه بــود
تـــویــی کـــرده‌ی کــردگـــار جهان
نــدانــی هـمـی آشـکــار و نــهــان
بــه دانــش ز دانــنــدگان راه جوی
بـه گیـتــی بـپوی و به هر کس بگوی
ز هـــر دانـشی چـون سَخُن بشنوی
ز آمــوختــن یـک زمــان نـَغـنَــوی
چــو دیــدار یـابـی بـه شـاخ سَخُن
بــدانــی کــه دانـش نـیـاید بـه بُن
***
بــبــالـیــد کـــوه، آب‌ها بـــردمـیــد
ســر رستـنــی سـوی بــالا کـشـید
جـــهــان فــریـبــنــده و گــردگـــرد
ره ســود بـنمود و خـود مایـه خورد
جـهـان سر‌به‌سر چـون فسانه ست و بس
نمانـد بــد و نیــک بـر هیـچ کس
***
چـه گـفـت آن سـخنـگـوی آزاد مــرد
کــه آزاد را کـــاهــلـی بـنـده کرد
***
مــرا دل ســراســر پـــر از مهر توست
هـمـه تـوشـه‌ی جـانـم از چـهـر توست
***
نـهــان گـشــت کــردار فــرزانـگـان
هـنـر خـوار شــد جــادویــی ارجـمـنــد
پــراگـنـده شــد کـــام دیـوانــگان
نــهـــان راســتـــی آشـــکــارا گــزنــد
شـده بــر بـدی دسـت دیــوان دراز
بــه نــیــکـی نـرفـتـی سـخـن جز به راز
***
اگـــر بـــاره‌ی آهــنــیـنـی بـه پـای
ســپـهـرت بـسـایــد نـمـانـی بـه جای
***
جـهـان را چــو بــاران بـه بـایسـتـگی
روان را چـــو دانــش بـه شـایـسـتگی
***
جـهـان را بــه چـشـم جـوانــی مبـیـن
جــز ایـنـست آیـیـن پـیـونــد و کیـن
کـه هــر کــاو نـبـیـد جـوانـی چـشـید
بــه گــیـتـی جــز از خـویشتن را ندید
بـدان مـسـتـی انــدر دهـد ســر به باد
تــــرا روز جــز شــاد و خــرم مـبــاد
***
ز گـیـتـی جـهــان آفـریــن را پــرسـت
بـدو زن بــه هـر نیک و بد پاک دست
***
چـون ایـن کـار آن جـویــد آن کـار ایـن
سـراسـر پـــر آشــوب گــردد زمــیــن
***
بـسـا روزگــارا کــه بــر کــوه و دشـت
گـذشـتـه ست و بـسـیار خواهد گذشت
***
بـیــا تــا جــهــان را بــه بــد نسپریم
بــه کــوشـش هـمه دسـت نیکی بریم
نـبـاشــد هــمــی نـیـک و بــد پـایدار
هـمــان بــه کــه نـیـکـی بـود یـادگار
هـمـان گـنـج و دیــنــار و کــاخ بـلـنـد
نـخــواهــد بـدن مــر تــو را سـودمند
سـخـن مــانــد از تــو هـمـی یــادگـار
سـخــن را چـنـیـن خـوار مــایــه مدار
فــریــدون فــرخ فـــرشــتـــه نـبــود
ز مـشـک و ز عــنـبــر سـرشــتـه نبود
بـه داد و دهـش یـافـت آن نـیـکــویـی
تـو داد و دهـش کــن فــریـدون تویی
***
