جالب است بدانید حافظ در سرودن این غزل به استقبال غزل سنایی با مطلع زیر رفته است:
بیت نخست:
اِنی رَأیتُ دَهراً مِن هِجرِکَ القِیامَه: همانا روزگار را در دوری و فراق تو همانند قیامت دیدم.
معنای بیت نخست:
با خون دل خویش برای معشوق نامه‌ای بدین مضمون نوشتم: همانا در دوری از تو روزگار برای من همچون قیامت شده است.
بیت دوم:
فراق: دوری.
لَیسَت دُمُـوعُ عَینِی هذَا لَنا العَلامَه: این‌ها اشک‌های چشمانم نیست، بلکه نشان و علامتی است برای ما.
معنای بیت دوم:
به خاطر دوری از معشوق صدها نشان در چشمان خویش دارم؛ این اشک‌های چشمانم نیست، بلکه نشان و علامتی است از عشق ما.
بیت سوم:
از وی نبود سودم: هیچ فایده و بهره‌ای برای من نداشت.
مَن جَرَّبَ المُجَرَب حَلَّت بِهِ النَّدامَه: هر کس آزموده را بیازماید، دچار پشمانی خواهد شد.
معنای بیت سوم:
هر چقدر او را امتحان کردم، هیچ فایده و بهره‌ای برای من نداشت؛ آری، هر کس آزموده‌ای را بیازماید دچار پشیمانی و ندامت خواهد شد.
بیت چهارم:
فِی بُعدِهَا عَذابٌ، فِی قّربِهَا السَّلامَه: در دوری و فراقش عذاب و سختی است، در نزدیکی و وصالش سلامت و عافیت.
معنای بیت چهارم:
از طبیبی احوال یار را جویا شدم (که آیا نزدیکی و یا دوری از معشوق برای من خوب است یا نه؟) پاسخ داد: در دوری و فراقش عذاب و سختی است، در نزدیکی و وصالش سلامت و عافیت.
بیت پنجم:
ملامت: سرزنش.
جناس: گَر، گِرد، گَردم.
وَ اللهِ مـا رَأیـنـا حُـبـّاً بِـلا مَـلامَه: سوگند به خدا هیچ عشقی بدون سرزنش، ندیدم.
معنای بیت پنجم:
به خودم می‌گفتم اگر در اطراف معشوق بگردم مورد سرزنش و ملامت قرار می‌گیرم؛ به خدا سوگند هیچ عشقی را بدون سرزنش و ملامت ندیدم.
بیت ششم:
جناس: جام و جان.
حتّـی یَذُوقَ مِنـهُ کَأساً مِنَ الکَرامَه: تا اینکه از آن جام، بادهای از بزرگواری و کرامت بنوشد.
معنای بیت ششم:
حافظ وقتی طالب و خواستار شد، حاضر شد که در بهای گرفتن جامی، جان شیرین خود را فدا کند، تا اینکه از آن جام، بادهای از عشق و کرامت بنوشد.
10 دیدگاه روشن از خون دل نوشتم نزدیک دوست نامه
این شعر رو در موسیقی “نامه” نامجو شنیده بودم. منتها در دریافت معنی (مخصوصا عربی) مشکل داشتم، که با گوش دادن به موسیقی و خوندن توضیحات شما هم بهتر متوجه شدم، هم لذت بردم.
تشکر از حافظ، نامجو و صدالبته شما.
سلام سپاس فراوان از پیام گرم شما
سلام خوبی
میگم این بیت های عربی رو مخصوصا دو بیت اول رو به شکل شعر فارسی بنویسید
سلام، ممنون از دیدگاه تون ولی متأسفانه متوجه منظور شما نمی شوم. اگر منظورتان این است که ترجمه آن را به شکل شعر بیاورم متاسفانه از توانایی من خارج است.
سلام ببخشید میخواستم بدونم مقصود و منظور این شعر چه کسی هست؟
ممنون ازینکه محتوای به این خوبی رو تولید می‌کنید. سلامت و موفق باشید.
ممنون از شما
ضمن تشکر و احترام به نظر استاد محترم عبارت((اونقدر گریه کرده ام از دوری. که دیگر اشکی در چشمم نمانده و این خود نشانه صدق عشق من است یا این خود نشانه ما افراد عاشق حقیقی ست)) احتمالا قرب معنایی بیشتری به بیت دوم دارد. سپاس
ممنون از ترجمه شما دوست عزیز
درود بر شما استاد گرامی
سوالی در رابطه با بیت آخر داشتم که سپاسگزار خواهم شد در صورت پاسخگویی جنابعالی.
آیا در مصراع اول بیت آخر لف و نشر وجود دارد؟
حافظ با جام ، طالب با جان
.
سپاسگزارم